İlkokula başlaması, çocuğunuzun bağımsızlık yolunda ilerleyeceği birçok adımdan biridir.
Bu süreçle birlikte çocuk, yaşamı boyunca daha önce belki de karşılaşmadığı yapılandırılmış bir ortamla baş başa kalmış olacaktır ve eğer okula hazır değilse bu koşullar çocuğun kendisini başarısız ve yetersiz hissetmesine ve belki de okul fobisinin oluşmasına sebep olabilir. Tüm bu nednelerden ötürü, okul öncesi eğitim süreci ve okula hazırlık dönemi çok önemlidir.
İlkokula başlayacak çocukların hangi becerileri kazanmış olması gereklidir?
- Özbakım becerileri: Tuvaletini yalnız başına yapabilir. Elbiselerini ıslatmadan yüzünü yıkayıp, kurulayabilir. Kendi yemek yiyebilir, düğmelerini ilikleyip çözer, kendi başına giyinip soyunabilir. Defteri, çantası, ceketi gibi kendi eşyalarına sahip çıkabilir, toplayabilir;
İlkokula başlayacak çocukların hangi becerileri kazanmış olması gereklidir? Çocuğunuzun ilkokula başlamaya uygun olup olmadığını nasıl anlarsınız?
- Özbakım becerileri: Tuvaletini yalnız başına yapabilir, elbiselerini ıslatmadan yüzünü yıkayıp, kurulayabilir, dişlerini fırçalayabilir, kendisi yemek yiyebilir, düğmelerini ilikleyip çözer, kendi başına giyinip soyunabilir. Defteri, çantası, ceketi gibi kendi eşyalarına sahip çıkabilir, toplayabilir;
- Sosyal- duygusal gelişim: Kurallara uygun davranışlar sergileyebilir, arkadaşlık başlatabilir ve sürdürebilir, belli ölçüde gerilim ve öfkeyle baş edebilir, bir oyun için gerekli kuralları anlayabilir, sırasını bekleyebilir, sosyal kuralların nedenlerini anlayabilir
- İnce motor -küçük kasların motor gelişim: çocukların yazı yazabilmesi için ince motor becerilerinin gelişmesi gereklidir.1′den 10′a kadar rakamları kopya edebilir, daire, kare, dikdörtgen, üçgen şekillerini çizebilir, dikey, yatay, eğik, eğri çizgileri çizebilir, kopya edebilir, şekillerin sınırını taşırmadan boyayabilir, baş, vücut, kollar, bacaklar, ağız ve gözlerden oluşan insan çizimi yapabilir, su gibi akıcı maddeleri bir kaptan diğerine boşaltabilir, verilen sıralamaya göre(renk, büyüklük gibi..) ipe boncuk dizebilir.
- Kaba motor- büyük kasların motor gelişimi: 5 kez üst üste sekerek sıçrama hareketi yapabilir, öne doğru takla atabilir, kendine atılan küçük bir topu elleriyle tutabilir.
- Bilişsel Gelişim; Algılama, dil ve kavram alanındaki gelişimleri içerir.
- Algılama gelişimi:10-12 kadar ana ve ara rengi tanır ve bunları eşleştirebilir,1 den 20′ye kadar olan rakamları tanıyabilir, dokunarak nesneleri sayabilir,1′den 10′a kadar olan sayılarla toplama ve çıkarma işlemleri yapabilir, sıra ile haftanın günlerini sayabilir, aynı anda birbirini takip eden 2-3 emri yerine getirebilirim.
- (“Suyu mutfaktan al, sonra bana getir ve yanıma otur” gibi), anlatılan bir öyküdeki detayları hatırlayabilir, sebep -sonuç ilişkilerini kurabilir.
- Dil gelişimi: Adını soyadını söyleyebilir, ailedeki kişilerin isimlerini söyleyebilir, niçin sorusunu açıklayarak cevaplayabilir, geçmiş şimdiki ve gelecek zaman ile ilgili konuşurken kelimeleri (dün, bugün, yarın) doğru kullanır, dilbilgisi kurallarına uygun konuşur, zıt anlamlı s kelimeleri söyleyebilir(şişman-zayıf, sert-yumuşak ağır-hafif, gece-gündüz ).
- Kavram gelişimi ölçütleri: Büyük- küçük kavramlarını, sağını, solunu bilir, nesneleri büyüklük, genişlik ve uzunluk özelliklerine göre sınıflandırabilir.
Okula Döneminde En Sık Karşılaşılan Sorunlar Nelerdir?
- Ayrılık kaygısı, Anneden evden ayrılmakta güçlük
- Okul fobisi
- Arkadaş edinme ve iletişim kurmada güçlükler
- Okul ve sınıf kurallarına uymakta güçlükler
- Güvensizlik, kaygı bozukluğu
- Dikkat eksikliği hiperaktivite , öğrenme güçlüğü
- Ödev yapma problemleri
Okulda onu neler bekleyeceği hakkında konuşabilirsiniz.
Örneğin; okulla ilgili hikâye kitaplarından yardım alınabilir ve okuldaki süreçle ilgili konuşabilirsiniz. Kendi çocukluğunuza dair somut örneklerden bahsederek ve belki de kendi okul anılarınıza dair resimleri ona göstererek o zamanlar yaşadığınız duygu durumunu örneklendirerek, onun endişe ve korkularını anladığınızı gösterebilirsiniz.
Gideceği okulu, okul açılmadan önce beraberce gezip keşfedebilirsiniz.
Okul başlangıcından önce okula birlikte giderek, okulda vakit geçireceği alanları ve bahçesini önceden keşfetmesine izin verin.
Beraberce okul malzemelerini seçebilirsiniz.
Çocuğunuzla birlikte alışverişe gidebilir ve okulda ihtiyaç duyacağı her şeyi birlikte almayı deneyebilirsiniz.
Bir aile rutini oluşturun. Okul haftasında yaşayacağınız rutini programlayın. Ödevlerini ne zaman yapacaklarını, hangi saat aralığında uykuya geçeceğini, TV, telefon, tablet zamanında herhangi bir kısıtlama olup olmayacağını konuşun. Bu rutine, okula başlamadan 1-2 hafta öncesinde başlayın.
Neticede çocuğunuzun bağımsızlık yolunda attığı bu önemli adımda yanında olmaya gayret edin. Ona okula gitmesi için motive edici hikâyeler anlatabilir, kendinizden örnekler verebilirsiniz. Okula gitmesi konusunda net ve kararlı olmalısınız.. Bir kere “gitmek istemiyorum” dediğinde ve siz geçerli bir sebep olmaksızın onun bu isteğine onay verdiğinizde süreci oldukça zorlaştırmış olursunuz.
