KORKU DOĞAR VE BÜYÜR
Doğumdan sonraki ilk bir yıl bebeklerin en büyük korkusu ona bakım veren kişiden ayrı kalmaktır.
1-2 yaş arası çok büyük objeler hayvanlar yüksek sesler korkutucu olabilir.
3-4 yaş döneminde palyaço gibi büyük ve renkli şekiller, böcek hayvan korkuları görülebilir.
Ayrıca ayrılık korkusu ve sıklıkla karanlıktan korkma başlayabilir.
5 yaş itibariyle, suç, şiddet kavga içeren görüntülerden, dış dünyadan fırtına deprem gibi doğal afetlerden korkmaya başlayabilir.
KARANLIK KORKUSU
“Çevremde ne var ne ile karşılaşacağım?”
Kaçınma davranışları:
Çocuklar ve aileler için, anaokuluna başlama ve uyumlanma süreci önemli ve dikkate değer bir konudur. Çocuk, anaokulu başlangıcından itibaren anne ve babadan ayrılır ve daha önce deneyimlemediği farklı bir dünya ile tanışır. Doğduğundan şimdiki anaokulu sürecine kadar almış olduğu eğitim, anne ve baba
etkisinde gerçekleşmiştir. Fakat anaokuluna başladığı an kendisi için farklı olarak tanımlayabileceği ve birçok kazanım sağlayabileceği psiko-sosyal bir düzen ile karşılaşır. Eğer çocuğunuz, 3 yaşından önce anaokuluna başlayacaksa, ebeveynlerin de anaokulunda çocukla bir süre vakit geçirmesi faydalı olabilir. Ebeveynler, çocukla birlikte oyun gruplarına dahil olabilir ve uyum sürecinde bir süre çocukla beraber
aynı ortamda vakit geçirebilir.Bu durumda anaokuluna uyum dönemi daha sağlıklı ve kolay bir şekilde atlatılabilir.
Okul öncesi dönem; çocuğun gelişimi açısından çok önemli bir dönemdir. Duyuşsal, bilişsel ve sosyal gelişiminin başladığı bu dönemde, sosyalleşme süreciyle yeni tanışan çocugun bu dönemi sağlıklı bir şekilde geçirmesi çok
kıymetlidir.
Anaokuluna giden çocukların gitmeyen çocuklara göre daha olumlu sosyal ilişkiler geçirdiğini kanıtlayan birçok araştırma vardır. Gelişimine uygun koşullarda ve sevgi dolu bir ortamda anaokuluna giden çocuklar yaşamlarının sonraki dönemlerinde daha uyumlu, daha girişken ve daha aktif olabilirler.Başta arkadaşlık
ilişkileri olmak üzere, ev içinde deneyimleyemediği birçok şeyi çocuk anaokulunda da deneyimleyecektir. Bu zamana kadar yalnızca yetişkinlerle iletişim hâlinde olan çocuk akranlarıyla oynayarak, paylaşma duygusunu öğrenir. Bu şekilde çocuk, sosyalleşme yolundaki ilk adımlarını anaokulunda atmış olur.
YENİ NORMALDE ESKİ ALIŞKANLIKLAR
Şimdi yaşamımıza yön veren yeni bir tanım var, Pandemi. Artık tüm yaşamamızı bu tanım üzerine düzenlemeye başladığımız bir gerçek. Bu yeni düzen kafamızda birçok soru işaretine de neden oluyor elbette ve anne babalar için en büyük soru işareti de çocuklar. Şimdi “Pandemi Çocukları” için ne yapmalı? Anne ve babalar en az zararla çocuklarına bu dönemi nasıl yaşatmalı? Sağlık kaygılarının ön planda olduğu bu dönem evdeki düzenin değişmesi, sosyal hayatın kısıtlanması ile ruhsal olarak da zorlayıcı bir süreç yaşanmasına neden oldu.
Belki de çocukların dönemini öncesi, sonrası diye bölümlere ayırmak gerekir. Pandemi öncesi çocuklar (Normal Dönem), karantina dönemindeki çocuklar (Anormal Dönem) ve şimdi “Yeni Normal” diye tanımladığımız çevrimiçi ve yüz yüze iletişimin tercihe bırakıldığı, sosyal hayattan birkaç parmak bal çalınan ama yine de evde geçirilmeye çalışılan dönem (Farklı Anormal Dönem). Elbette bu dönemlerde her aile farklı süreçler yaşadı. Her çocuk aynı tepkide bulunmadı, her anne ve baba aynı ölçüde etkilenmedi. Ancak şöyle bir gerçek ile karşı karşıya kalındığını söylemek gerekir; anne ve babalar çocuklarını yeniden tanıdı, ev ortamında kendi tutumlarının ve tahammüllerinin derecesi ile yüzleşti. Şimdi en son noktada gelinen süreç, anne ve babalar işlerine güçlerine döndü, çocuklar da okula. Peki, süreç normale döndü mü? Burada herkesin “Normal” tanımını nasıl algıladığı ve hayatına nasıl aktardığı önemli.
Öncelikle bu zorlu dönemin sadece yetişkinlere özgü olduğunu düşünmemek gerekir. Çocukların duygu ve davranışlarındaki değişimlerin uyum sağlama süreçleriyle ilgili olabileceği göz ardı edilmemelidir. Bu dönem aslında çocuk ve ailenin bir arada paylaşımlarının artmasına olanak sağlayan bir fırsat gibi görünse de birçok aile ve çocuk için artık bu geçerliliğini yitirmiş de olabilir. Artık tahammülün azaldığı, yetişkinin kendine vakit ayırmakta zorlandığı hem ekonomik hem de sosyal açıdan sınırların çizildiği bu dönemde belki de en büyük kaybı çocuklar görüyor bile olabilir. Hâlâ alıştığımızın dışında gelişen olaylar bizi bazı değişimlere zorluyor. O zaman her şeyi gören bir gözle bakmaya çalışırak her değişim ve her alışılmış için ayrı ayrı düşünmeden bazı öneriler de bulunalım.
Özellikle okul öncesi dönemdeki çocukların değişen ve gelişen karakterleri bu dönemde anne ve babaların tuttuğu ışığa çok ihtiyaç duyar. Bu ışığın her zaman çok güçlü ve sabit olmasını, hiç titrememesini beklemek mükemmel anne ve babayı beklemek anlamına gelebilir. Halbuki biz anne ve babanın tuttuğu ışığın istikrarlı bir şekilde aydınlık sağlamasını istiyoruz.
Elvan UCUR
Uzman Psikolojik Danışman & Aile Danışmanı
Bir Gün Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık